Er is maar één ding in zen. Gewoon doen, poten in de klei en gaan.

In het zitten: verdiepen, telkens dieper uitdiepen, verstillen, het bewerken van de grond. Meer kun je niet doen. Het is een inspanning maar geen verharde inspanning, een inspanning tot loslaten, met volledige inzet en overgave maar niet op wilskracht. Dan komt een ongedwongen diepe stilte, intensiteit en dynamiek. Ja, ook dynamiek. Levend en dynamisch, niet doods en statisch.

Zo zitten geeft helderheid en transparantie. Je inspanning is blijkbaar goed gericht, namelijk op precies dit. Soms voelt het prima, vredig zelfs. Dat is wel verleidelijk, om lekker op die plek te blijven, easy does it. Maar alleen zo zitten is het nog niet, alleen maar zitten is nog niet de uitdrukking van je ontwaken of je realisatie.

Vanuit die basis, die stevigheid, kun je ruimte maken voor zoeken. Er is nog een laatste barrière, een laatste centimeter draad waar je geen grip op hebt en geen vat op krijgt. Een ragfijn sluier, echt, niet meer dan dat, doorzichtig, je kunt het allang zien. En tegelijk een enorme muur van gewapend beton die je met geen mogelijkheid kunt wegdwingen. Dorst naar een verlossing en bevrijding die niet komt, keer op keer op keer niet komt.

Vanuit de geladenheid van dit zitten kan die frustratie, dat intense verlangen naar bevrijding, tot leven komen. Niet rusten in samadhi maar van daaruit zoeken die laatste barrière voor eens en altijd te laten wegvallen, oplossen, verdwijnen. Dan ineens, onverhoeds.

Dat is het ene ding van zen. Ontdekken wat je altijd al was. Gewoon, poten in de klei en gaan.