Het is bijna rohatsu.

Het Nederlands boeddhisme institutionaliseert met de snelheid van een gezwel. Er is nauwelijks beoefening, maar we laten alvast met volle inzet onze geursporen na in het sociaal-maatschappelijk veld. Als een boom die onderaan de stabiliteit heeft van een kiemplantje, maar een kroon ambieert als een driehonderd jaar oude eik. Dat gaat onherroepelijk fout. Niet naar kijken, niks mee doen, gaat aan zichzelf te gronde.

Tegelijkertijd wemelt de zenwereld van leraren die compassie en troost preken. Maar wat voor compassie is het, die zegt: ‘MU is met een open geest welkom heten wat zich aandient’ of ‘Een plek waar we met onze wanhoop en radeloosheid welkom zijn, waar we bestaansrecht hebben en ruimte. Die ruimte is bevrijding.’ Daarmee degradeer je de woeste, allesvernietigende kracht van MU tot een aaibaar jong katje. En bevrijding verwordt tot troost in de schoot van de moeder Gods. Fijn, prettig, vredig en toegankelijk. Maar het heeft niks met zen te maken.

En niks met compassie. Echte compassie is rauwe medemenselijkheid. Het geeft spanning, het daagt je uit. Het laat je je onbehagen niet verdoven binnen de muren van je zelf. Het laat je in de afgrond kijken van je eigen onvermogen, en toont je de weg naar echte bevrijding. Het laat je springen.

Hakuin zei al:

Suppurate betekent: pus vormen en uitscheiden. Zoiets moet je bij het Boeddhistisch Dagblad niet roepen, dan word je voor het leven geblokt, maar dit terzijde.

Het is bijna rohatsu, dus ga voorbij aan dat wereldje. De boeddhistische instituten, de nep-leraren, de fake-compassie, de online rommel. Ga voorbij aan alle onzin en ga er gewoon vol in. Niet opkijken, niet omkijken, alle kracht in je onderbuik verzamelen en gaan. Dwars door alles heen. Wat je ook tegenkomt, kijk niet weg. Zoek geen surrogaatvrede en –vervulling. Als je diep en stevig zit, kan het niet anders of je vindt je eigen intense twijfel, de discrepantie, het onvermogen. Blijf daar bij, zo lang als het nodig is.

De zenweg is niet bedoeld om je goed te voelen, het is geen pleister op de wond van de onvolkomenheid van het bestaan. In het diepste duister word je verscheurd door vertwijfeling. Zoek geen troost voor je wanhoop, dek het niet toe. Maak jezelf niet wijs dat je al gered bent, of dat je zitten de expressie is van je verlichting of vergelijkbare onzin. Weet dat de echte rijkdom ligt op de bodem van je wanhoop, helemaal aan het eind ervan. Als je zonder aarzeling zo zit, dan kan het niet anders of op een dag valt het weg en wordt het licht.