Stromen uit een stille bron

Spontane spiritualiteit in de kunst van Merel Huisink

Tekst © Ron Sinnige / geen zen | Beeld © Merel Huisink (tenzij anders vermeld)

Eerst maar wat geschiedenis. Waar en wanneer is jouw liefde voor kunst eigenlijk ontstaan?

Altijd al ben ik met kunst bezig geweest, op de lagere school en daarvoor al, als je het dan al zo kunt noemen. Mijn hele jeugd.

Een oudtante van me is kunstenares, ze maakt klassieke schilderijen. Ik heb vroeger tekenles van haar gehad. Op de kunstacademie zat ze bij Karel Appel in de groep. Ze maakt nog steeds schilderijen, wel steeds minder gedetailleerd, ze is nu in de negentig.

Merel Huisink

Ik kom uit een gezin met drie kinderen, heb een broer en een zus. Mijn ouders namen ons vaak mee naar musea. Abstracte kunst inspireerde me om zelf dingen te gaan maken. De kunstacademie was m’n droom. Ik wist op de lagere school al dat ik daar naartoe wilde. Als brugstudie heb ik de opleiding Art & Design gedaan, daarna werd ik toegelaten.

Maar de gerealiseerde droom bleek minder mooi dan de gedroomde. De praktijk ging fantastisch, maar ik vond de opleiding te theoretisch, ik wilde gewoon aan de slag, kunst maken! Na m’n propedeuse ben ik gestopt om te gaan schilderen. Ik was toen 21.

Een paar jaar lang zat ik veel binnen met mijn schilderijen. Ik heb een sterke creatieve drang, ik wil altijd aan de slag. Uiteindelijk was het te eenzijdig, ik zag weinig mensen en dacht, als dit m’n leven is…

Ik zocht verder en ontdekte fotografie. Het mooie aan fotografie is dat je op pad gaat. Je bedenkt iets, en dan ga je naar buiten om het te zoeken. In februari 2015 ben ik begonnen aan de Fotovakschool.

Minor White

Voor de foto’s in ZEN laat ik me inspireren door kunstenaar, fotograaf en zenboeddhist Minor White (1908 – 1976) en zijn stijl. Heel subtiel verbeeldt hij zijn emoties, frustraties, het diepste van zijn ziel in zijn foto’s. De vormen en zijn gebruik van licht raken en ontroeren me. Ik kan lang naar zijn foto’s blijven kijken, het is meditatief, tijdloos.

Minor zocht naar symbolen voor wat hij voelde. Hij legde vast wat niet zichtbaar is, bracht met een foto een gevoel over. Dat vind ik prachtig. In zijn tijd werd dit in de schilderkunst gedaan. Hij deed het in de fotografie, wat erg vernieuwend was. Door Minors werk ontdekte ik dat je, net als bij schilderen, op een fijnzinnige manier een gevoel in een foto kunt leggen.

   
foto’s: Minor White

Bij elke foto in je boek staat een gedicht. Daar spreekt vaak een diepe, spontane spiritualiteit uit. Hoe zit dat?

Ja, dat is net als met kunst, het is iets dat ik altijd gehad heb. Het is heel vanzelfsprekend voor me, zo eigen dat ik er eigenlijk niet over praat. Van mijn oma kreeg ik esoterische boeken, omdat ze opmerkte dat ik het interessant vond. Ik had veel vragen over het leven – waarom bestaan we? In die boeken vond ik antwoorden, die teksten raakten iets wat er al was.

De gedichten die ik schrijf komen uit het niets, ineens zijn ze er. Het is een vorm van intuïtief schrijven denk ik, als ik met een vraag zit, komt er zo’n gedicht. Dat is voor mij dan een antwoord. Maar dat ontdek ik pas achteraf, als ik het zelf nog eens lees. En misschien is het voor anderen ook een antwoord. Ik wil het gewoon delen.

Wat is belangrijker voor je, kunst of spiritualiteit?

Dat zie ik als één ding. De intuïtieve kant heb ik nodig voor m’n kunst, daar komen de ideeën uit voort. Beeld en woord kan ik daarbij niet los van elkaar zien, ze versterken elkaar. In beelden kan ik me nog beter uitdrukken dan in woorden.

Wat wil je het liefst delen, oog voor schoonheid of realisaties over het leven?

Dat laatste. Niet als ‘je moet dit overnemen’ maar als ‘kijk maar’, misschien inspireert het je. In tegenstelling tot de foto’s lagen de gedichten er altijd al, die zijn door de jaren heen geschreven. Toen ik begon met de fotoserie heb ik het samengevoegd. Soms is er een nieuw gedicht ontstaan bij een foto. Het is voor mij een organisch geheel.

Wat is kunst voor jou?

Gevoelens zijn altijd aanwezig, maar vaak kan ik ze niet direct verwoorden. Mijn hele leven al ervaar ik wat ik ‘beelddrang’ noem, de drang om mijn emoties en gevoelens in beeld te brengen. Dit doe ik met fotografie, gedichten, muziek en schilderen. Doe ik dat niet, dan blijven de gedachten in mijn hoofd spinnen.

Mijn binnenwereld is heel intens en dynamisch, heel rijk. Ik word moe als ik het niet kan uiten en uitvoeren. De ideeën moeten eruit, dat geeft me energie en geluk. Pas als ik er uitdrukking aan geef, ervaar ik weer innerlijke rust. Kunst maken voelt als ademen.

Het onstoffelijke wil ik stoffelijk maken, kunst als medium voor de ziel. Zonder drempels begin ik met iets te creëren. Gewoon beginnen. Hoe ik het leven ervaar zet ik om in beeld.

Dat ik dingen wil delen komt naderhand. Als ik daar van tevoren al mee bezig ben, wordt het ‘gemaakt’. Als ik door de natuur loop, denk ik daar niet over na. Ik loop graag door de natuur, om me op te laden. Soms komt er dan een gedicht. Of in het donker van de nacht. Het kan op ieder moment.

Om stilte te vinden, mediteer ik. Dan probeer ik niet te denken, ga ik voor helemaal niets en zoek naar de oorsprong van het leven, een stille bron. Van daaruit welt alles op en maak ik wat ik maak.

Lees ook:

Kiemen van zachtheid – een recensie van ZEN