Intro
Vorige week woensdag was Frank Dries op bezoek bij geen zen. Als gastspreker. Het was een leuk, fris, los, vrij praatje, een inleiding met als titel en thema ‘zen die jou doet’. Wat is dat eigenlijk?

Vol trots kan ik melden dat Frank niet alleen een inspirerend gastspreker is, maar ook een waardevolle en verfrissende gastblogger! Onderstaande tekst is van hem, de weerslag van de inleiding van vorige week. Veel leesplezier!

—

Zen die jou doet

Frank Dries

Soms komt er uit het zitten iets op, dat als een mug in het donker almaar door blijft zeuren. ‘Zen die jou doet’ was opeens daar. Die blijft me inspireren tot onderzoek. Wat als ik me in zazen eens volkomen overgeef? Wat gebeurt, gebeurt, geen regels meer. Geen zen, zo u wilt, maar wel doodstil en aandachtig op dat kussentje blijven zitten. Ik doe het.

Ik voelde me daarbij gesterkt door een kleine aanwijzing op een retreat infographic die altijd bij de retraites van Jeff Shore opgehangen wordt. Het zinnetje ‘stop doing, start allowing’. Daar kreeg ik een tik van. Verrek, en ik maar mijn best doen. Deed me ook aan The Borg uit Star Trek denken: ‘We are the Borg. You will be assimilated. Resistance is futile.‘ Maak van the Borg zazen. Let gewoon op wat er gebeurt, het komt en gaat, en laat het daarbij. Een lastige oefening, in het dagelijks leven doe je bijna niet anders dan voortdurend reageren op wat zich voordoet. Dat eventjes laten, is de weg van ‘Zen die jou doet’.

‘Zen die jou doet’ heeft me, soms zonder dat ik er erg in had, verder gebracht. De allereerste Borg, zo’n vijftien jaar geleden, was een spin die ik bijna twee dagen op mijn hoofd heb laten kamperen tijdens een sesshin. Niet reageren, kijken wat ‘ie doet, impulsen laten opkomen en zien hoe ze weer wegebben. Dat werkte. Geduld geleerd. Dank u, spin die uit het niets kwam.

Terugkijkend op mijn langzaam groeiende beoefening is het me helder geworden dat ik bij het zitten, of ik het of nou wilde of niet, geconfronteerd werd met zaken waar ik niet op zat te ‘wachten’. Dat ‘wachten’ heb ik in deze benadering ook om zeep geholpen, maar da’s misschien iets voor een volgend praatje. De confrontatie met het feit dat ik niet de absolute heerser ben over wat er zich aandient, zet een mens stevig op zijn plek. Ouders van jonge kinderen vinden dit waarschijnlijk een heel herkenbaar gegeven. Ik heb een speelse herder, dat telt ook.

De beoefening van zazen is onderzoek waarin je veel tegenkomt. 99,9 procent is troep, die overgebleven 0,1 procent mag pas weg als je het eens nader hebt bekeken. Wat waardevol is, komt telkens terug, en zen-die-jou-doet kwam alsmaar terug. Ook als ingeving, hup jong, doe eens een raar experiment. Bijvoorbeeld laten bewegen wat in je lichaam wil bewegen, een hand die uit de mudra omhoog wil zweven, eens laten gaan. Dat gebeurde, en ik zag direct dat ik gestopt was met de beoefening omdat ik erop reageerde, want ik moest er een beetje om lachen. Spontaan buigen deed ik soms ook. Maar dat is bijna weg. Want ik merkte dat het echt waar is: volkomen stil blijven zitten is vitaal. Als het lichaam beweegt volgt de geest en vice versa. Daar kun je op letten, meestal is het de geest die begint. Soms het lichaam, let op. Huidig onderzoek: stoppen met zoiets als zen doen.

Grappig, ik begeleid een groep en je had die gezichten moeten zien toen ik net voor het slaan op de bel nog de opdracht meegaf om asjeblieft niet te mediteren. Geen zorg, ze zijn wel wat van me gewend als het aankomt op ingevingen en schudden aan de boom. Zo onderzoeken we samen onze aannames als het gaat om wat dat nou is, die zen (weer een ander praatje).

Dit soort lessen kun je ook in zenboekjes lezen, maar dat is mij niet voldoende.  Zelf doen, desnoods experimenteren, is beter, dat geeft het zelfvertrouwen om op eigen benen te gaan staan. Ik doe het gewoon, ik durf er daarom ook over te spreken. Spinnen op je kop, spontane buigingen, misschien geinige voorbeelden, maar dat overgeven aan de beoefening heeft mij heel diep geraakt en heeft beweging gebracht. Het heeft alles op zijn kop heeft gezet. En ook weer terug op zijn pootjes. Of jij of zen ‘het doet’, zal er uiteindelijk niet meer toe doen.